Help mijn hond is dominant! (Of toch niet?)

Bijna dagelijks hoor ik wel één van de volgende opmerkingen,

Mijn hond is dominant want…..

“hij gromt naar mij (of één van de gezinsleden)”

“hij wil op de bank liggen en het liefst hoger dan mij, op de leuning”

“hij wil als eerste naar buiten”

“hij berijdt mijn benen / de benen van de kinderen”

“hij vecht met (of valt uit naar) andere honden”

“hij trekt aan de riem, hij wil altijd voorop lopen”

“hij luistert niet”

“hij berijdt andere honden”

Het lijkt wel of eigenaren alle gedragsproblemen toeschrijven aan dominantie…

Allereerst is het handig om even uit te leggen hoe mensen aan het idee komen dat onze honden iedere dag bezig zijn met hoger in rangorde te komen binnen onze gezinnen.

Dat heeft te maken met een onderzoek dat in de jaren ’70 is uitgevoerd door oa. zooloog Schenkel en David Mech, een vooraanstaand bioloog die onder meer het International Wolf Center oprichtte.

Ze observeerden groepen wolven die leefden in gevangenschap. Deze wolven, die geen familie van elkaar waren, en waren opgesloten in te kleine verblijven met te weinig voedsel vertoonden veel agressie naar elkaar. Er was een duidelijke hiërarchie, de alfa’s die er niet voor terugdeinsden om agressie in te zetten, kregen als eerste toegang tot het voedsel, de beste slaapplek en de beste kans op voortplanting.

Omdat er toentertijd nog zonder twijfel vanuit gegaan werd dat je het gedrag van wolven één op één kon doortrekken op het gedrag van honden, gingen deskundigen en eigenaren er vanuit dat het ook voor onze honden gold en dat ze dus de hele dag bezig waren met rangorde en hun best doen om hoger op de rangordeladder te komen.

Inmiddels zijn er (gelukkig) andere inzichten…

Gelukkig werden er jaren later opnieuw onderzoeken gedaan en ditmaal onder wolven die in het wild leven. Wat biologen daar zagen was een totaal ander beeld dan de onderzoekers in de ’70er jaren hadden gezien. Liefdevolle familiegroepen waar zelden rivaliteit of agressie heerste. 

Een roedel is simpelweg een ouderpaar (“de alfa’s”, gewoon omdat zij als volwassen wolven de meeste ervaring hebben) met pups van soms meerdere generaties die in familieverband samenleven. Soms wordt er zelfs een wolf van buiten de roedel toegelaten. Het is ook totaal onlogisch om constant agressie en rivaliteit in een groep te hebben, want je bent als wolvengroep afhankelijk van een goede samenwerking tijdens de jacht. Niet samenwerken betekent geen voedsel en dus het uitsterven van de roedel.

Wolven leven dus net als wij mensen in liefdevolle familiegroepen, ze zorgen voor elkaar tot aan de dood.

Tweede belangrijke punt is dat onze honden geen wolven zijn, qua DNA komen ze ongeveer zoveel overeen als wij mensen met chimpansees en daar zit dus wel een heel wezenlijk verschil tussen 😉  je kunt dus niet zomaar stellen dat wolvengedrag volledig overeenkomt met hondengedrag. Daarnaast legt John Bradshaw in zijn boek “Dog Sense” uit dat de honden die wij nu in onze gezinnen hebben afstammen van wolven die inmiddels al niet meer in leven zijn. Het zou dus in theorie nog zo kunnen zijn dat het gedrag van de geobserveerde wolven anders is dan dat wat de voorouders van onze honden lieten zien. We zullen dat nooit zeker kunnen weten, want die voorouders zijn er niet meer!

Helaas is het dominantie idee nog niet zo makkelijk uit de wereld te krijgen. Mede doordat bepaalde “trainers” zich nog altijd (zonder kennis) beroepen op het “pack-leader” idee. Heel jammer. Wanneer je dus eens naar Discovery Channel kijkt en je een bepaalde “trainer” aan het werk ziet, kijk dan eens met een ander oog naar die hond(en).

Tijdens mijn cursussen leer je veel over lichaamstaal en stresssignalen. Trek vervolgens zelf je conclusie of deze honden zich gelukkig voelen tijdens de trainingen en daarna. Hebben ze een fijne band opgebouwd met hun eigenaar, zijn ze blij en enthousiast tijdens de trainingen? Oordeel zelf.

Ik realiseer me dan ook gelijk weer wat een ongelooflijk incasseringsvermogen honden hebben en hoe vergevingsgezind ze zijn. Daar kunnen wij mensen nog wat van leren…

Wil je meer weten waarom je hond doet wat hij doet? Neem dan contact met me op voor een losse les over lichaamstaal en ik vertel je er graag alles over.

Bronnen: 

https://www.doggo.nl/artikelen/hondengedrag/dominantiemodel/

https://www.moniquebladder.nl/artikel-dominantie/?fbclid=IwAR2cLfyzzGvJSwqAmgQgHfI0yReFEtm5jHZO6U-cv5rxTP7GufnA7iBxa6k

Hee, ik ben Ingrid

Vertel hier kort over je blog, waar het over gaat en hoe jij baasjes helpt. Link eventueel naar je homepagina of over mij-pagina voor meer info. Dit tekstje is ook goed voor je SEO.

meer blogs

Gratis e-book

Geef iets superwaardevols gratis weg in ruil voor een email adres

Je kunt een weggever gebruiken om baasjes waardevolle tips te geven waar ze vandaag nog wat aan hebben, in ruil voor hun emailadres.⁣ Zo laat je ze met jou kennismaken zijn ze sneller geneigd bij je aan te kloppen.

Dit wil je misschien ook lezen:

Wil jij ook dat jouw hond het bij de dierenarts leuk gaat vinden? Dat hij kwispelend en blij de praktijk binnenstapt en niet langer nerveus, gestrest en misschien zelfs wel agressief is?

Laat mij je dan begeleiden om jouw hond voor te bereiden om naar de dierenarts te gaan en dit een zo prettig mogelijke ervaring te laten zijn.

Als paraveterinair zie ik dat meer dan 90% van alle honden die bij ons in de praktijk binnenkomt gestrest is, nerveus, angstig, niet wetende wat er komen gaat. En dat is dus precies het probleem.

Vanuit je hond gezien…

Je hond komt als pup al bij de dierenarts, een vreemde omgeving waar het raar ruikt en waar iemand die je niet kent je op een tafel zet, in jouw ‘bubbel’ komt door aan je te gaan zitten (oren/ogen/tandjes kijken). Vervolgens krijg je een prikje waar je hopelijk niet al teveel van merkt doordat deze fijne dierenarts je afleid met wat lekkers en daarna komt de dikke naald van de chip, ‘auwch’ dat is even pijnlijk. De ene pup reageert beter op al deze handelingen dan de ander. Dit heeft onder andere te maken met DNA, de socialisatie bij de fokker en hoe relaxed de moeder was (een pup uit de broodfok zal dit waarschijnlijk allemaal veel spannender vinden dan een pup die bij een fokker al goed is gesocialiseerd).

Dat was de eerste ervaring. Dit wordt als pup nog 2 x herhaald (een pup krijgt 3 vaccinaties die met een tussentijd van 3 weken moet worden herhaald). Als je pup dan mazzel heeft is hij er daarna vanaf tot hij ongeveer 6-12 maanden oud is. Heeft je pup wat minder geluk dan zal hij de dierenarts vaker zien en moet er soms vaker naar hem gekeken worden. Soms moeten er zelfs dingen gedaan worden die hij minder leuk vindt, denk hierbij aan bloedafname, het laten maken van röntgenfoto’s, een infuus, oogdruppels, het uitknijpen van anaalklieren en ga zo maar door. Allemaal geen pretje…

Ik zie vaak dat bij honden waar regelmatig iets mee moet gebeuren dat de angst en stress opbouwt en afhankelijk van de tolerantie van de hond dit soms zo erg wordt dat er angstagressie ontstaat.

Dit alles kan echter worden voorkomen door onze honden vóóraf te leren omgaan met dergelijke behandelingen. Wanneer een hond namelijk weet wat er gaat gebeuren, verdwijnt een groot deel van de angst vanzelf. Hoe meer voorspelbaarheid, hoe meer controle vanuit de hond gezien en hoe minder stress en angst over wat er gaat komen. Daarnaast zijn alle handelingen thuis al goed te oefenen.

Wil jij weten hoe?

Meld je dan nu aan voor de start van nieuwe cursus: Dierenartstraining voor honden (óók geschikt voor honden die al moeite hebben om naar de dierenarts te gaan)

Een klein stukje over de struggeling met één van mijn van mijn eigen honden en waarom ik zo goed begrijp wat jullie doormaken.

In totaal heb ik 5 buitenlandse honden gehad, allemaal met gevulde rugzakjes:

Yuna was mijn adoptiehond op afstand die wij al een tijd sponsorden tot het moment dat we zelf graag een hond wilde. Na een aantal afwegingen besloten we om haar naar Nederland te halen. We hadden filmpjes van haar gezien en in het asiel zag ze eruit als een lieve, vrije, open hond. Ze was als kleine pup, samen met haar moeder, broertjes en zusjes  in het asiel terecht gekomen toen ze onder een brug waren gevonden. Haar broertjes, zusjes en moeder waren al snel herplaatst maar Yuna bleef 3 jaar in het asiel achter tot het moment dat wij haar adopteerden. Ik had inmiddels al heel wat ervaring met honden en we verheugden ons op haar komst.

Wat er echter bij ons binnen werd gebracht was een zielig, angstig hoopje hond die het liefst van de aardbodem wilde verdwijnen, zo keek ze althans. Ze vluchtte bij ons haar bench in en heeft daar de eerste week in gezeten zonder ook maar 1 stap in huis te durven zetten. Uit noodzaak legde ik een matje voor de bench en dat was het enige moment dat ze eruit kwam om een grote plas of poep te doen (heel knap trouwens). Verder zat ze achterin de bench te bibberen en vond alle geluiden in huis en ons als personen doodeng…

Dat was wel even schakelen want dit was niet de hond zoals we die op de beelden hadden gezien. Logisch natuurlijk, Yuna is 3 jaar in dat asiel opgegroeid, zonder andere prikkels dan de honden en medewerkers die daar werkten, DAT was haar leven, haar veiligheid, dat was wat ze kende. En nu was niets meer vertrouwd… zo ontzettend zielig

Na die eerste week kregen we haar eindelijk zover dat ze een beetje in huis durfde te lopen en in de tuin een plasje durfde te doen. Toen ze een keer met mij mee het konijnenhok in schoot zag ik haar direct ontspannen. Ze ging in het stro liggen en keek om zich heen, onze voormalige voliére leek een beetje op een kennel. Dat in combinatie met het stro deed haar denken aan “thuis”, haar kennel in Roemenië. Ze was ontzettend zacht en lief met de konijnen dus daar gingen we dagelijks dan ook even zitten. Onze band groeide langzaam. 

Zo begon de moeizame reis waarin ze kleine stapjes vooruit maakte maar net zo vaak weer terugviel. Een wandeling buiten ging redelijk maar zodra ze een knal of het geluid van een motor hoorde was het pure paniek en als een speer terug naar huis. 

Daarna besloten we dat het voor haar fijn zou zijn om er een maatje bij te hebben dus kwam Puk erbij, een kleine versie van Yuna, ook uit Roemenië maar waarvan verteld werd dat ze een stabiele hond was en goed gesocialiseerd. Het klikte goed tussen de dames en Yuna maakte kleine stapjes vooruit.

Toch bleef ze steeds terugvallen en twijfelde we steeds meer of ze ooit bij ons gelukkig en ontspannen zou kunnen worden. We namen contact op met een collega gedragscoach want als het over je eigen dier gaat ben je soms blind voor de fouten die je zelf maakt en ze begon met medicatie. Haar diagnose: een ernstige vorm van kennelsyndroom door een slechte socialisatie. 

Dat was ook de reden waarom ze constant terug bleef vallen. Haar zeer beperkte rugzakje met goede ervaringen (mensen, verkeer, huiselijke geluiden etc.) die ze had moeten uitbreiden in haar puppyperiode maar wat niet gebeurde omdat ze in een kennel verbleef, zorgde ervoor dat kleine dagelijkse dingen haar stress bleven geven.

We wilden uiteindelijk een beter leven voor haar en zijn op zoek gegaan naar een speciale nieuwe eigenaar. Dat is na lang zoeken gelukt! Yuna is verhuisd naar België, naar een lief stel zonder kinderen en met nog 3 andere honden. Ze had een enorme tuin tot haar beschikking waardoor ze niet meer uitgelaten hoefde te worden en dagelijks dus al veel minder prikkels binnenkreeg.  Ze kon daar zwemmen, graven, rondrennen met de andere honden, ze kreeg liefde en aandacht en een warme mand, dit was DE plek voor haar en we zagen haar opbloeien. Yuna is daar inmiddels heel happy. Soms betekent houden van ook loslaten…

De slipketting, 30 jaar geleden de normaalste zaak van de wereld om deze te gebruiken bij de opvoeding van je hond maar inmiddels komt er steeds meer een taboe op het gebruik en zijn deze zelfs verboden om te gebruiken, waarom dat is? Lees er hier meer over…

Toen ik mijn eerste hond kreeg zo’n 20 jaar geleden, ging ik braaf naar de hondenschool waar mij verteld werd dat ik een slipketting moest gaan gebruiken. Wanneer mijn hond dan iets deed wat niet mocht, zoals trekken aan de riem, dan moest ik een ruk aan de slipketting geven waardoor mijn hond zou begrijpen dat hij niet aan de riem mocht trekken en netjes naast mij moest gaan lopen. Gelukkig had ik een hond die niet veel aan de lijn trok en heeft hij weinig correcties gehad maar om aan te tonen dat het de gewoonste zaak van de wereld was om deze te gebruiken. Als uitleg werd erbij verteld dat dit ook de manier was waarop de moederhond de pups corrigeerde in het nest. Wanneer ze iets deden dat niet mocht dan greep de moederhond de pup in de nek en de slipketting bootste dat na. Tja oké, dan neem je dat als onwetende eigenaar gewoon aan…

Gelukkig heb ik hem niet lang gebruikt, mijn hond liep vrijwel altijd los en het gebruik van de slipketting gaf me ook geen fijn gevoel, ik wilde mijn hond geen pijn doen, dat was niet waarom ik een hond had genomen en bovendien zag ik de reactie van mijn hond na een correctie, hij verlaagde zijn houding, werd nerveus, keek steeds onzeker naar mij omhoog alsof hij niet snapte waarom ik dat deed….iets klopte er niet aan?

Gelukkig begon mijn interesse in hondengedrag toen al te groeien en heb ik dat ding al snel in de vuilnisbak gegooid, dit was niet de manier waarop ik met mijn hond om wilde gaan.

Later leerde ik dat de theorie die ons vroeger werd verteld over de moederhond die haar pups corrigeerde door ze in de nek te bijten ook totaal niet klopte! De enige keer dat de moederhond de pups ZACHTJES in haar bek neemt is om ze te verplaatsen bij gevaar. Er wordt niet gebeten, pups worden niet op de rug gelegd, niet bedreigd of geïntimideerd. Wanneer een pup eens de grens overgaat bij moeder dan is een starre blik of een zachte grom bijna altijd voldoende, honden zijn liefdevolle ouders en er wordt zelden agressie ingezet tijdens de opvoeding.

Werkt de slipketting?

De slipketting wordt in de meeste gevallen gebruikt om het trekken aan de lijn tegen te gaan, maar helpt dit ook? Ja en nee, de meeste mensen zijn niet consequent genoeg waardoor de lijn een groot gedeelte van de wandeling op standje “wurg” staat, in dit geval helpt het dus totaal niet tegen het trekken.

De slipketting was ook bedoeld om te corrigeren, dus wanneer de lijn strak kwam te staan dan gaf je een ruk aan de slipketting en dit zou ervoor moeten zorgen dat je hond weer naast je kwam lopen en dan hing de lijn weer los. Naast het feit dat de slipketting in de meeste gevallen op deze manier niet wordt gebruikt maar standaard wurgt, is het de vraag of je deze ruk je hond aan wil doen. Ik heb de slipketting zelf wel eens om mijn pols gedaan en er een flinke ruk aan gegeven….ik kan je vertellen dat dit allesbehalve fijn voelt, laat staan als die om je nek zou zitten waarbij hij je luchtpijp dichtdrukt….

Dus werkt het? Ja, het het kan werken maar de vraag is of je op die manier je hond bij je wil houden. Je kunt namelijk ook je hond leren om netjes naast je te lopen waarbij hij het fijn vind om bij je in de buurt te zijn zonder hem te pijnigen of angst in te boezemen. Dat is een keuze die ieder voor zich moet maken…

Heeft de slipketting ook nadelen?

Jazeker. Naast de fysieke nadelen zoals pijn of schade aan de luchtpijp en/of nekwervels of wanneer er haar tussen de schakels vast komt te zitten, is er nog één heel groot nadeel aan de slipketting en dat is de opbouw van een negatieve associatie met de prikkel waar je hond naar kijkt op het moment dat je hond wordt gecorrigeerd.

Wat ik als hondencoach heel veel zie zijn honden met een slipketting om die uitvallen naar andere honden (maar dit kan ook een kind zijn of iets anders wat hij ziet op het moment dat hij een ruk aan de slipketting krijgt).

Voorbeeld:

Je lieve enthousiaste labrador heeft voor het eerst zijn slipketting om want hij trekt zo aan de lijn wanneer hij een andere hond ziet. Zodra je labrador de andere hond ziet wil hij daar heen (“yeah, leuk! Spelen!”) en hij krijgt een ruk aan de slipketting terwijl het baasje boos NEE roept. (‘auwch’) dat was pijnlijk en schrikken maar daar komt die andere hond aan “yeah, spelen!” en weer een ruk… nogmaals pijn en schrik. Je hond kijkt verschrikt naar je op met vraagtekens in zijn ogen waarom je hem pijn doet? Het enthousiaste gedrag richting de andere hond is namelijk een emotie (blijdschap!) en je hond denkt dus niet bewust na over zijn gedrag, hij ziet de andere hond en wil er graag heen om te spelen. De pijnprikkel zal hij associëren met het zien van de andere hond en niet met het trekken aan de lijn. Dat kan dus de reden gaan worden waarom er uitvalgedrag richting andere honden ontstaat. Wanneer je dit vaak genoeg herhaalt zal het zien van de andere hond voor jouw voorheen enthousiaste blije labrador de voorspeller gaan worden van: PIJN. Hij zal de andere hond daarom misschien wel weg gaan blaffen om te proberen te voorkomen dat er een pijnprikkel gaat volgen.

Nu heb ik nog een voorbeeld gegeven van een enthousiaste labrador maar wanneer je al een hond hebt die uitvalt naar andere honden omdat hij deze al spannend vindt, dan kun je je voorstellen dat deze angst alleen nog maar groter wordt want hij is niet alleen bang voor de andere hond maar deze wordt ook nog eens de voorspeller van pijn door de eigenaar dus de angst zal alleen maar toenemen i.p.v. afnemen.

Dezelfde koppeling kan gebeuren wanneer hij een kind ziet of een auto, dit heet klassieke conditionering en dit is de manier waarop een hond leert. Zou je het nu omdraaien en iedere keer als hij een andere hond of kind ziet een stukje kipfilet krijgen dan kun je je voorstellen dat andere honden of kinderen ook een andere betekenis zouden krijgen die veel positiever is. 

Helpt de slipketting tegen trekken aan de lijn?

Dat kan, maar de vraag is of je het je hond wil aanleren door hem pijn te doen en schrik aan te jagen. Bovendien zie ik meestal eigenaren die het hele rondje met een strakke lijn en een hond met dichtgeknepen keel uitlaten, op die manier werkt het zeker niet.

Bedenk dus HEEL GOED voor je een slipketting aanschaft of gebruikt wat je hiermee wilt bereiken. Helaas geldt hetzelfde voor slippende jachtlijnen, anti trektuigen, halti’s, gentle leaders etc…. ze zijn allen in staat om je hond een naar/ongemakkelijk gevoel te geven en helpen zelden voor hetgeen waar je voor hebt gekocht zonder het welzijn van je hond aan te tasten.

Een goede kynologisch instructeur of gedragscoach kan je helpen om je hond te leren netjes naast je te laten lopen waarbij al deze correctiemiddelen niet nodig zijn. Je hond zal graag naast je willen lopen, een win – win situatie voor zowel jou als voor je hond.